Alanya – miasto i dystrykt w południowej Turcji, w prowincji Antalya, na Riwierze Tureckiej, nad Morzem Śródziemnym. Od strony lądu otoczona górami Taurus. Zlokalizowana na terenie starożytnej Pamfilii. Jeden z największych tureckich kurortów wypoczynkowych, usytuowany 135 km na wschód od Antalyi. Na południe od centrum miasta położony jest wysoki na blisko 250 metrów skalny cypel zamkowy. Cały cypel był twierdzą obronną z trzema wieżami.
Od 2013 r., w wyniku reformy terytorialnej, przeprowadzonej na mocy prawa metropolitalnego, granice administracyjne miasta Alanya pokrywają się z granicami dystryktu Alanya, w związku z czym w skład miasta Alanya wchodzą aż 102 jednostki osadnicze (dawne wsie) z 16 niegdysiejszych gmin. Według stanu na 31 grudnia 2021, obszar o powierzchni 1577 km² zamieszkuje 350 636 osób. Liczbę mieszkańców "właściwej" Alanyi (ścisłego miasta Alanya sprzed reformy z 2013 r.) szacuje się na 130–150 tys.
Nazwa miasta zmieniała się gdy zmieniali się jego władcy. Najstarszą znaną nazwą Alanii jest łacińskie Coracesium lub greckie Korakesion, zaś w języku luwijskim Korakassa, co znaczy "Wystające Miasto". Za rządów Cesarstwa Bizantyjskiego miasto zyskało nazwę Kalonoros lub Kalon Oros, co po grecku oznacza "Piękna Góra". W XIII wieku, po zdobyciu miasta przez Turków Seldżuckich, Alaaddin Keykubat zmienił nazwę na Alaiye. W XIII i XIV wieku włoscy handlarze nazywali to miasto Candelore lub Cardelloro. W 1935 r. podczas swej wizyty, pierwszy prezydent Turcji Mustafa Kemal Atatürk nazwał miasto Alanya.
